محصولات دیابتی بخوریم یا نخوریم؟

محصولات دیابتی بخوریم یا نخوریم؟

گفتگو با آقای دکتر سید محسن خوش‌نیت قندهای مصنوعی که محصولاتی آزمایشگاهی هستند، حدود 2 دهه است که در مواد غذایی استفاده می‌شود و بیشترین مصرف‌کنندگان آن، بیماران دیابتی هستند؛ افرادی که مصرف قند طبیعی برای آنها محدودیت‌ها و مضرات زیادی دارد.
آسپارتام‌ از معروف‌ترین قندهای مصنوعی است که استفاده از آن، مورد تایید سازمان غذا و داروی آمریکا قرار گرفته است. در سال‌های اولیه قرن بیست‌و‌یکم در آمریکا و استرالیا، جنجال‌هایی در ارتباط با استفاده از آسپارتام مطرح شد و گروهی مدعی شدند این قند مصنوعی باعث بروز عوارضی نظیر کم‌بینایی، ضایعات مغزی و حتی سرطان در‌ بیماران دیابتی می‌شود. بررسی‌های جهانی آغاز شد و بسیاری از کشورها اعلام کردند که تا مشخص‌نشدن نتیجه قطعی، مصرف آسپارتام در مواد خوراکی ممنوع است. دکترسید محسن خوش‌نیت، فوق‌تخصص بیماری‌های غدد درون‌ریز و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران به سوالات ما در این خصوص پاسخ داده‌اند تا ابهامات بیماران دیابتی را برطرف کنند.

آقای دکتر! جنجالی که در دهه‌های اخیر در آمریکا بر سر مصرف آسپارتام به وجود آمد، مخالفت‌های زیادی را برانگیخت. این مخالفت‌ چگونه آغاز شد؟

آسپارتام در سال 1974 میلادی برای استفاده در نوشابه‌ها و در سال 1995 برای استفاده در همه مواد خوراکی اعم از نوشیدنی‌ها، غذاها، کیک‌ها، مرباها و... مورد تایید سازمان غذا و داروی آمریکا قرار گرفت اما جنجالی که به آن اشاره کردید، در دهه اخیر شدت پیدا کرد. گروهی از پزشکان مدعی شدند که سازمان غذا و داروی ایالات‌متحده آمریکا به اشتباه و طی زدو‌بندهایی با مافیای دارویی آمریکا، این قند را تایید کرده و عوارض مصرف آن را بررسی نکرده است. آنها اعلام کردند سود بالای خرید و فروش این قند مصنوعی،‌سازمان غذا و داروی آمریکا را هم وسوسه کرده است! برخی سایت‌ها و روزنامه‌ها با لحن بدی در مورد این موضوع نوشتند و فهرست طویلی از عوارض آسپارتام را منتشر کردند؛ کم‌بینایی، نابینایی، عوارض مغزی، افسردگی و خلاصه، نزدیک به 60 عارضه را عنوان ‌کردند. اما به نظر می‌رسد این عارضه تنها در مصرف دوز بالای آسپارتام اتفاق می‌افتد. برخی از عوارضی که نام برده‌اند، نتیجه تحقیقاتی است که روی حیوانات انجام شده؛ حیواناتی که به آنها مقدار زیادی از این قند خورانده شده و درنهایت به اختلالات رفتاری آنها منجر شده است.

این مباحث تنها در حد یک ادعا بوده‌اند یا مواردی از این فهرست بلندبالای عوارض، تایید شده است؟

همه اینها مواردی بودند که گزارش شده بودند اما هیچ بررسی پزشکی و دقیقی روی آن انجام نشده بود. واقعا مشخص نبود این عوارض ناشی از مصرف آسپارتام است یا روند بیماری یا عوارض داروهای دیگر. هیچ گزارش علمی در این خصوص ارائه نشد و در حقیقت پشت هیچ‌کدام از این حرف‌ها مطالعه علمی نبوده است. در سال 2007 کنگره‌ای با نام «آسپارتام» در اروپا برپا شد و پزشکان و دانشمندان بسیاری از سراسر دنیا، مجموعه مطالعاتی را که درباره این قند مصنوعی بیان شده بود، بررسی کردند. در این کنگره اعلام شد که آسپارتام به هیچ‌وجه برای بیماران دیابتی خطرناک نیست ولی بیماران دیابتی تنها می‌توانند 10 درصد مقدار مجازی را که سازمان غذا و داروی آمریکا اعلام کرده، روزانه مصرف کنند. این مقدار برای بیماران دیابتی هیچ ضرری ایجاد نخواهد کرد. در حقیقت جنجالی که بر سر استفاده از آسپارتام به وجود آمد، یک جنجال تبلیغاتی و صرفا تجاری بین شرکت‌های دارویی بود.

یعنی‌ بیماران دیابتی روزانه چقدر آسپارتام می‌توانند مصرف کنند؟

با توجه به بیانیه کنگره «آسپارتام»، این مقدار، روزانه بین40 تا 50 میلی‌گرم است که این دوز اصلا استفاده نمی‌شود و اگر فردی در روز چند بار هم از مواد به اصطلاح شوگار‌فری یا بدون قند استفاده کند، باز هم تنها حدود 10درصد این میزان را مصرف کرده است. آنچه تحقیقات علمی ثابت کرده، نشان می‌دهد که مصرف آسپارتام برای بیماران دیابتی خطر و عوارضی ندارد.

این مقدار از آسپارتام در موادغذایی بدون شکری که در کشور تولید می‌شود هم مراعات می‌شود؟‌ یعنی وزارت بهداشت نظارتی بر این موضوع دارد؟‌

روی محصولاتی که از قندهای مصنوعی استفاده می‌کنند، معمولا نوشته شده است که با نظارت وزارت بهداشت این کار انجام می‌گیرد و مواد تشکیل‌دهنده را روی آنها می‌نویسند. این موضوع ادعا می‌شود اما اینکه در عمل به چه شکلی است و آیا وزارت بهداشت نظارتی دارد یا خیر، من شخصا تحقیقی ندیده‌ام.

غیر از بیماران دیابتی، افرادی که رژیم غذایی دارند هم از محصولات غذایی بدون شکر استفاده می‌کنند. این افراد هم در استفاده از قندهای مصنوعی محدودیت دارند؟

بله، ‌همه افراد باید این میزان را رعایت کنند. ضمن اینکه این قندهای مصنوعی به هر حال مزه شیرینی را به همراه دارد و مذاق افراد را به شیرینی عادت می‌دهد. اگر افرادی برای کاهش وزن و تناسب اندام از موادغذایی بدون قند استفاده می‌کنند، باید به این موضوع توجه داشته باشند که مصرف این قندها آنها را به شیرینی خوردن عادت می‌دهد و در رژیم‌های‌شان شکست می‌خورند. هر چند که در همان کنگره «آسپارتام» این موضوع هم رد و اعلام شد که در رژیم‌های لاغری هم می‌توان از قندهای مصنوعی استفاده کرد.

توصیه شما به بیماران دیابتی چیست؟ شما استفاده از قندهای مصنوعی را به بیماران دیابتی توصیه می‌کنید یا نه؟

ببینید؛ برخی از بیماران دیابتی می‌گویند ما به هیچ‌وجه نمی‌توانیم عادت خوردن چای شیرین در صبحانه را ترک کنیم یا مربا دوست دارند و نمی‌توانند از مصرف آن خودداری کنند؛ یعنی اراده ترک مواد شیرین را ندارند و اگر به طور کامل از مصرف قندها منع شوند، از لحاظ ذهنی درگیری‌های بسیاری پیدا می‌کنند. عمده قندهای مصنوعی در ایران در نوشابه و آدامس‌ها کاربرد دارد؛ ‌گروهی از مواد خوراکی که به راحتی می‌توان مصرف آنها را قطع و جایگزین‌هایی مانند آبمیوه طبیعی یا دوغ به جای آنها مصرف کرد. طبیعی است که به این افراد، مصرف موادغذایی شیرین با قندهای مصنوعی را پیشنهاد می‌کنیم؛ هر چند که بهتر است مصرف آنها را تا جایی‌که امکان دارد کم کنند؛ چرا که موادی مانند نوشابه، حتی اگر قند کمی هم داشته باشند، عوارضی مانند پوکی استخوان را به همراه خواهند داشت.
منبع:www.salamat.com

دیابتی‌ها و مراقب از پاهایشان

دیابتی‌ها و مراقب از پاهایشان

به دلیل آثار سمی قند بر نسوج مختلف بدن، بیماران مبتلا به بیماری دیابت در معرض ابتلا به عوارض حاد و مزمن متعددی هستند. زخم پا از عوارض جدی بیماری دیابت است. بیماری‌های مربوط به پا‌ مانند زخم‌ها، عفونت‌ها و گانگرن علل اصلی بستری‌شدن بیماران دیابتی را تشکیل می‌دهند. زخم‌های اندام تحتانی زندگی اجتماعی، اقتصادی بیماران را تحت تاثیر منفی خود قرار می‌دهد که این اثر ناشی از کاهش توانایی و عملکرد بیمار، کاهش درآمد و افت کلی کیفیت زندگی بیمار بوده است.
زخم‌های اندام تحتانی در بیماران دیابتی به چند دسته طبقه‌بندی می‌شوند؛ از جمله زخم‌های نوروپاتیک که به دلیل اختلال اعصاب حسی، حرکتی پاها به وجود می‌آیند یا زخم‌های ایسکمیک که به دلیل تنگ شدن و نارسایی شریان‌های محیطی پا به وجود می‌آیند. زخم‌های عفونی نیز معمولا به دلیل آسیب اولیه پوست یا ناخن، ورود میکروب‌ها و ایجاد کانون عفونت در پاها به وجود می‌آیند. هر کدام از زخم‌های فوق، ویژگی‌های خاص خود را دارند؛ مثلا زخم‌های نوروپاتیک به طور مزمن روی پینه‌ای که در اثر فشار طولانی‌مدت بر قسمتی از پا به وجود آمده است ایجاد می‌شوند و معمولا فاقد درد هستند، در صورت عدم درمان ممکن است دچار عوارضی چون عفونت، عفونت استخوانی و در برخی موارد،‌ قطع عضو درگیر شوند. زخم‌های ایسکمیک ابتدا به صورت تاول ایجاد می‌شوند و به تدریج (ناحیه نکروتیک) بافتی که مرده است در زیر آن آشکار می‌شود. زخم‌های عفونی ممکن است به دلیل ورود میکروب‌ها از هرگونه سوراخ یا فرورفتگی در پوست و حتی گوشه ناخن ایجاد شوند.
اگر بیمار مبتلا به دیابت در معاینه پا، کاهش حس، کاهش تعریق، آتروفی عضلانی، تغییر شکل پا و انگشتان، پینه و فقدان یا ضعف نبض داشته باشد پای وی در معرض خطر زخم است. اصول اساسی درمان زخم پای دیابتی 5 مورد زیر را در بر می‌گیرد:

1) پرهیز از فشار آوردن به زخم:

هنگام فعالیت‌های روزانه مثل راه رفتن، نباید به محل زخم فشاری تحمیل شود تا امکان بهبود زخم فراهم شود. گچ گرفتن، آتل‌بندی و استفاده از کفش‌های مخصوص از راه‌های حذف فشار هستند.

2) کنترل عفونت:

از آنجا که سیستم دفاعی بدن بیمار دیابتی ضعیف شده و نمی‌تواند به طور طبیعی عفونت‌ها را از بین ببرد و در بسیاری از موارد (هنگامی که عمق زخم بیش از لایه سطحی پوست باشد) نیاز به تجویز آنتی‌بیوتیک‌هایی مثل کلیندامایسین، سیپروفلوکساسین و سفالکسین برای پیشگیری از عود زخم وجود دارد.

3) خون‌رسانی کافی:

تا زمانی که خون‌رسانی مناسب به محل زخم وجود نداشته باشد، زخم ترمیم نخواهد شد. گاهی برای تامین خون‌رسانی کافی به پیوند عروق نیاز است.

4)دبریدمان:

حتما باید تمام نسوج مرده و له‌شده یا عفونی تا حد امکان از محل لبه‌های زخم و کف زخم برداشته شوند. باید نحوه مراقبت از پا به بیمار دیابتی به‌طور دقیق آموزش داده شود.

پی نوشت ها :

*فوق‌تخصص بیماری‌های غدد و متابولیسم

منبع:www.salamat.com

دک کردن دندان اضافی

دک کردن دندان اضافی

در هر قسمتی از دهان ممکن است دندانی به صورت اضافه تشکیل شود و رشد کند. بیشترین شیوع در سمت قدامی دهان و سپس در قسمت انتهایی دهان است. اگر بخواهیم از نظر ظاهر و شکل این دندان‌ها آنها را تقسیم‌بندی کنیم، می‌توان آنها را به 2 گروه «شبیه به دندان‌های اصلی» و «غیرشبیه» اشاره کرد.
مزیودنس (دندان اضافی در وسط 2 دندان جلویی فک بالا)،‌ دندانی است که معمولا شبیه سایر دندان‌ها نیست و به شکل دانه برنج ‌(و البته قدری بزرگ‌تر از آن) خود را نمایان می‌کند. به دلیل نوک تیز آن و قرار گرفتن در وسط دو دندان جلو، آن هم در فک بالا در زیبایی لبخند تأثیرگذار است. علاوه بر این، می‌تواند باعث ایجاد فاصله بین 2 دندان جلویی و به هم خوردن رابطه مناسب دندان‌های خلفی یا فاصله گرفتن دندان‌های جلویی بالا از دندان‌های جلویی فک پایین شود. اگر قبل از رویش دندان‌های کناری بالا به دندان‌پزشک مراجعه شود می‌توان با کشیدن ساده این دندان کمک کرد که دو دندان کناری فک بالا هم بتوانند به صورت مرتب و با فضای مناسب در محل خود به صورت صحیح برویند (در صورتی که مشکل دیگری در فک موجود نباشد). بعد از خارج کردن این دندان با رویش دندان‌های کناری بالا و دندان‌های نیش تقریبا فضای آن با این نیروهای رویشی بسته خواهد شد یا احتمالا فضای بسیار کوچکی باقی خواهد ماند. این حالت نیاز بعدی به درمان ارتودنسی را هم بسیار کم خواهد کرد.
همان‌طور که در خصوص دندان‌های شیری ذکر شد، احتمال دارد جوانه دندان (دایمی) شروع به تشکیل دندانی شبیه دندان اصلی کند. در این صورت 2 دندان دقیقا مثل هم و دوقلو خواهیم داشت که یک دندان به مجموع دندان‌های دهان اضافه خواهد کرد. این حالت معمولا در دندان‌های جلویی و بیشتر در فک پایین رخ می‌دهد. وجود این دندان به فضای بیشتری در دهان نیازمند است. اگر در حالت عادی دندان‌های موجود مرتب بوده و فاصله‌ای نداشته باشند، وجود این دندان اضافی سبب نامرتبی دندان‌ها می‌شود. اگر در حالت عادی هم دندان‌ها نامرتب باشند، رویش این دندان دوقلو شرایط را به مراتب بدتر می‌کند ولی اگر فرد خوش‌شانس باشد و در حالت عادی به دلایلی که در بحث فاصله بین دندان‌ها در شماره‌های قبلی گفته شد، دارای دندان‌های فاصله‌دار باشد، رویش این دندان سبب کمتر شدن فاصله‌ها یا حتی بسته‌شدن آنها می‌شود. در 2 حالت اول که نامرتبی دندانی به وجود می‌آید درمان ارتودنسی ثابت با حذف دندان‌های اضافه شرایط را بهبود خواهد بخشید. گاهی هم به دلیل شرایط دهانی و رابطه دندان‌های 2 فک ممکن است نیازی به خارج کردن آن دندان نباشد و چون شکل تاج این دندان شبیه سایر دندان‌هاست برای فرد مانند یکی دیگر از دندان‌های او نقش ایفا کند.
تذکر مهم اینکه دندان‌های اضافی شبیه دندان‌های اصلی معمولا در نواحی‌ای می‌رویند که در اجداد ما در این نواحی دندان‌ها اصولا از نظر تعداد، بیشتر بوده‌اند و به مرور زمان کم‌کم تعدادشان کاهش یافته است.

پی نوشت ها :

* متخصص ارتودنسی

منبع:www.salamat.com

HIV را بیشتر بشناسیم

HIV را بیشتر بشناسیم

عفونت HIV (ایدز) ویروس نقص ایمنی انسانی یا همان HIV ویروسی است که سبب ابتلا به بیماری ایدز می‌شود. ایدز یک بیماری جدی و خطرناک و تهدیدکننده زندگی است که علایم مختلفی در انسان ایجاد می‌کند.
عفونت HIV با داروهای مختلفی درمان می‌شود طوری که فرد احساس بهتری داشته باشد و طول عمرش کمی افزایش یابد. اما درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد.تقریبا 33 میلیون نفر در سراسر جهان به این ویروس آلوده هستند.

نحوه انتقال ویروس ایدز چگونه است؟

فردی ممکن است از طریق راه‌های زیر به ویروس HIV آلوده شود:
• تماس با مایعات بدن از جمله مایع منی و ترشحات واژن (در هنگام تماس جنسی با فرد مبتلا) و همچنین تماس با خون. هنوز مدرکی دال بر انتقال این ویروس از بزاق وجود ندارد.
• آلوده شدن خون با استفاده از سوزن سرنگ مشترک برای داروهای تزریقی و یا فرورفتن اتفاقی سوزن آلوده به ویروس HIV با دست‌ها.
• تزریق خون و فرآورده‌های خونی آلوده . زنانی که مبتلا به ویروس HIV هستند می‌توانند این ویروس را در دوران بارداری و یا در هنگام شیردهی و حتی از طریق شیر خود آن را به نوزاد خود منتقل کنند.

نشانه بیماری چیست؟

افرادی که مبتلا به عفونت HIV هستند در ابتدا ممکن است احساس بیماری و ناخوشی نداشته باشند. به هر حال این عفونت غالبا با علایم مختلفی همراه است که بسته به اینکه چه مدت است فرد به آن آلوده است متفاوت است.از آنجایی که ویروس HIV عملکرد دستگاه ایمنی را تحت تاثیر قرار می‌دهد، افرادی که به این بیماری مبتلا هستند دچار بیماری‌های مختلفی می‌شوند.در صورتی که فرد تحت درمان قرار نگیرد، علایم بیماری بیشتر و شدیدتر شده و مدت زمان طولانی‌تری فرد را آزار می‌دهد.علایم ایدز عبارتس از تورم غدد لنفاوی، تب، لرز و تعریق شبانه، اسهال کاهش وزن سرفه و تنگی نفس خستگی دایمی زخم‌های پوستی تاری دید و سردرد ابتلا به سایر عفونت‌ها مانند انواع پنومونی

آیا می توان از این بیماری پیشگیری کرد؟

آموزش همگانی در مورد HIV و ایدز و رفتارهای پرخطر مرتبط با آن موجب تامین سلامت خون و فرآورده‌های خونی می‌شود.مهم‌ترین موضوع در آموزش رفتارهای پرخطر، آموزش رفتارهای جنسی سالم می‌باشد.
رفتار جنسی ناسالم هرگونه تماس جنسی را می‌گویند که در آن فرد از سلامت خود یا شریک جنسی خود ‌آگاه نباشد.اگر فردی از رفتارهای پرخطر آگاهی داشته باشد بهتر می‌تواند در خصوص سلامت خود یا شریک جنسی خود قضاوت کند. داشتن رفتارهای پرخطر احتمال آلودگی به HIV و سایر عفونت‌های‌ آمیزشی را بیشتر می‌کند.رفتارهای حنسی پرخطر عبارتند از:
• داشتن شرکای جنسی متعدد
• تماس‌های جنسی نامعمول (تماس مقعدی و دهانی)
• متوسل شدن به خشونت در زمان تماس جنسی
• مصرف الکل، مواد مخدر و یا روانگردان قبل از برقراری تماس جنسی
• تماس جنسی محافظت نشده (عدم استفاده از کاندوم)بنابراین برای پیشگیری از HIV و ایدز در جامعه باید رفتارهای جنسی سالم را به افراد به ویژه نوجوانان و جوانان آموزش داد.بعضی از افراد و گروه‌ها مانند معتادان تزریقی، کارکنان بهداشتی درمانی، نوزادان متولد شده از مادران HIV مثبت، مبتلایان به عفونت‌های آمیزشی و افراد با رفتارهای جنسی پرخطر در معرض خطر بالای آلودگی به HIV قرار دارند. بنابراین باید توجه بیشتری به این افراد مبذول داشت.زنان HIV مثبت باید تا حد امکان از باردار شدن خود جلوگیری کنند.
بنابراین توصیه می‌شود که در این افراد از دو روش پیشگیری از بارداری به طور همزمان استفاده شود تا احتمال بارداری به حداقل برسد.با این حال اگر خانم HIV مثبت باردار شود با تجویز داروهای ضد ویروسی در زمان بارداری سعی می‌شود از انتقال HIV به جنین وی جلوگیری شود. البته تجویز این داروها در زمان حاملگی همراه با خطراتی می‌باشد، ضمن آنکه این داروها بسیار گران و کمیاب می‌باشند. همچنین در نوزدان متولد شده از مادران HIV مثبت می‌توان از داروهای ضد ویروسی استفاده کرد.کارکنان بهداشتی درمانی یکی از گروهای در معرض خطر آلودگی به HIV هستند. بنابراین دستورالعمل‌هایی تحت عنوان «احتیاطات استاندارد» تدوین شده است که تمامی کارکنان بهداشتی درمانی باید آنها را به کار ببندند تا خطر انتقال HIV در آنها به حداقل برسد.یکی دیگر از گروه‌های پرخطر، معتادان تزریقی می‌باشند که به دلیل استفاده مشترک از سرنگ و سوزن است. افرادی که رفتارهای پرخطر به ویژه رفتارهای پرخطر جنسی دارند لازم است که تحت مشاوره قرار گیرند تا از خطرات آلودگی به HIV آگاه شوند و در صورت لزوم آزمایش‌های تشخیصی به‌طور داوطلبانه از آنها به عمل آید. مشاوره و آزمایشات داوطلبانه در مراکز مشاوره بیماری‌های رفتاری در سراسر کشور به‌طور رایگان انجام می‌شود.
منبع:www.salamat.com

10 صبح و 5 عصر اوج آلرژی است

10 صبح و 5 عصر اوج آلرژی است

گفتگو با دکتر محمدرضا فضل‌الهی*یکی از دغدغه‌های اصلی افراد در فصل بهار مساله ابتلا به آلرژی‌های فصلی است که در این فصل شیوع فراوان‌تری دارد. آلرژی در واقع به واکنش‌های غیرمتعارف سیستم ایمنی در مقابل ورود عامل مهاجم خارجی گفته می‌شود که عوارض گوناگونی را برای فرد مبتلا ایجاد می‌کند.
این عوارض اگرچه در بیشتر موارد مقطعی و زودگذر هستند، در مواردی نیز واکنش‌های شدید بدن را سبب می‌شوند و تا مدت طولانی نیز ادامه می‌یابند. آلرژی در بیشتر موارد زمینه ژنتیکی دارد ولی عوامل محیطی نیز بر آن موثر هستند. اما چه عواملی در بروز آلرژی تاثیر دارند و چه راه‌هایی برای پیشگیری از آن وجود دارد؟! برای یافتن پاسخ این پرسش‌ها و سوالات دیگری که مخاطبان «سلامت» در این مورد داشته‌اند، گفتگویی را با دکتر محمدرضا فضل‌الهی، متخصص آسم و آلرژی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.

به‌عنوان اولین سوال،‌ چرا بروز حساسیت در فصل بهار بیش از سایر فصل‌ها دیده می‌شود؟

به طور کلی از میان افراد جامعه 20 تا 30 درصد ممکن است به شکل‌های مختلف دچار آلرژی شوند. این آلرژی می‌تواند به صورت فصلی یا دایمی باشد که شیوع نوع فصلی آن بیش از دایمی است. آلرژی‌های فصلی نیز به نوبه خود، برای بروز نیاز به یک عامل محرک دارند و فصل بهار که فصل گرده‌افشانی و رویش گیاهان مختلف است می‌تواند محرک خوبی برای آن باشد.

پس این مطلب صحیح است که گرده گل‌ها باعث بروز آلرژی در بهار می‌شوند؟

بله، البته باید به این نکته توجه داشت که کدام گرده‌ها موجب بروز آلرژی می‌شوند. برخلاف نظر عامه مردم گل‌هایی مثل رز و سرخ به دلیل اینکه دانه گرده آنها بزرگ است، کمتر در ایجاد آلرژی نقش دارند و در مقابل گرده‌ گل‌های کوچک و گرده درختان سوزنی برگ مثل سرو در ایجاد آلرژی بسیار موثرند.

ذرات معلق در هوای شهرهایی مثل تهران همواره وجود دارند، پس چرا این ذرات موجب ایجاد آلرژی نمی‌شوند؟

برای پاسخ به این سوال ابتدا باید دانست که ماده حساسیت‌زا باید دارای چه مشخصاتی باشد تا موجب ایجاد آلرژی شود. مهم‌ترین نوع آلرژی، آلرژی بینی است که 25 تا 30 درصد مبتلایان را دربرمی‌گیرد که در آن دستگاه تنفسی فوقانی یا تحتانی درگیر می‌شود. در بیان علمی برای تحریک دستگاه تنفسی افرادی که مستعد آلرژی هستند، یک ماده آلرژن (حساسیت‌زا) باید وزنی بین 10 تا 70 دالتون داشته باشد و گرده گیاهان بهاری در این دسته قرار می‌گیرند.

یعنی آلاینده‌های هوا در ایجاد آلرژی‌های فصل بهار بی‌تاثیرند؟

نه، آلاینده‌های هوا نیز به نوبه خود در این پدیده نقش دارند. طبق نتایج تحقیقات انجام شده در کشور، مشخص شده است که آلاینده‌ها می‌توانند شکل آلرژن‌ها را تغییر دهند و باعث حساسیت‌زایی بیشتر آنها ‌شوند. با بررسی میکروسکوپ الکترونی گرده گیاه سرو نقره‌ای در تهران، مشخص شده است که گرده این گیاهان در نواحی آلوده‌تر شهر، از لحاظ فیزیکی تغییر شکل یافته‌اند و علایم حساسیت‌زای بیشتری از خود نشان می‌دهند.

آقای دکتر، آیا آلرژی درمان دارد؟

این سوال همیشگی مبتلایان به انواع آلرژی است. اگر منظور از این درمان، علاج و مداوای قطعی بیماری باشد، باید گفت جز در موارد محدود این امر امکان‌پذیر نیست که البته مدت درمان این تعداد محدود نیز طولانی خواهد بود. بروز آلرژی در زمان‌های مختلف متفاوت است. ممکن است در طول یک دوره زمانی به اوج خود برسد ولی در مقابل ممکن است چند سال به صورت خفته بماند و بروز نکند. در کل ریشه‌کنی آلرژی بسیار مشکل است.

پس چه‌طور می‌توان با این پدیده مقابله کرد؟

طبق بررسی‌های انجام شده، اولین و مهم‌ترین قدم در جلوگیری از بروز آلرژی، پیشگیری است. برای این کار مناسب‌ترین عمل دور کردن فرد مستعد آلرژی از عامل حساسیت‌زاست. مثلا اگر فرد به گیاهی خاص در خیابان حساسیت دارد، بهترین کار دور کردن فرد از آن محیط است ولی اگر این کار مقدور نبود، می‌توان از ورود عامل حساسیت‌زا به منزل جلوگیری کرد. مثلا با بستن پنجره‌ها و بالا کشیدن شیشه اتومبیل در هنگام خروج از منزل می‌توان تا حد زیادی از بروز آلرژی جلوگیری کرد. آگاهی از این نکته هم بسیار مهم است که تراکم گرده‌های گیاهان در دو مقطع زمانی بسیار زیاد است: یکی ساعت 10 صبح و دیگری ساعت 5 بعدازظهر. افراد مستعد آلرژی باید در این ساعت موارد بهداشتی، از قبیل استفاده از ماسک را بیشتر مدنظر قرار دهند.

چه داروهایی برای درمان آلرژی وجود دارد؟

معمول‌ترین داروهایی که در این مورد استفاده می‌شود آنتی‌هیستامین‌ها هستند که درواقع بیشتر از اینکه جنبه درمانی داشته باشند، علایم بالینی آن را کاهش می‌‌دهند و از عوارض مهم آن ایجاد خواب‌آلودگی در مصرف‌کنندگان است. داروهای دیگری که برای درمان آلرژی کاربرد دارند، داروهای استروییدی هستند که انواع قدیمی آنها عوارض بسیاری داشتند ولی در حال حاضر عوارض آنها بسیار کاهش یافته است. باید به این نکته نیز توجه داشت که مصرف داروهای استروییدی به شکل خوراکی و تزریقی به‌صورت خودسرانه آثار بدی را می‌تواند به دنبال داشته باشد.

پی نوشت ها :

* متخصص ایمونولوژی و آلرژی در باره بیماری فصل بهار

منبع:www.salamat.com